zaterdag 20 mei 2023

Warmtepomp - subsidie

Wij hebben een warmtepomp laten aanleggen, en dan heb je recht op subsidie. We vulden de aanvraag in en stuurden die op naar de ISDE. We kregen een ontvangstbevestiging, met de opmerking dat ze er naar streefden die binnen acht weken te behandelen. Dat moeten ambtenaren zijn. Aanvulling: het ging in drie weken!

dinsdag 9 mei 2023

Bijbel en theologie(46): Vragen aan dominees

^k stuurde aan de huidige dominees van de PGA de volgende mail: Heel lang geleden ging ik naar catechisatie. Op een gegeven moment kwam het verraad van Judas aan de orde, en dat daarover vermeld werd dat Judas tot dat verraad kwam omdat de duivel in hem gevaren was. Zo staat het in de Bijbel.Toen ik daarover nadacht vond ik dat raar. Als Jezus moest sterven om ons van Satan te bevrijden dan zou de Satan er juist voor moeten zorgen dat Jezus niet gekruisigd zou worden, niet voor onze zonden zou sterven. En dat hij Judas dus niet tot het verraad moest brengen. Ik legde dit voor aan de dominee, maar een goede verklaring kon hij niet geven. Ik kreeg wel de indruk dat het probleem niet nieuw voor hem was, maar hij het niet op catechisatie wilde bespreken. In de loop der tijden kwamen er ook andere vragen bij mij op. Soms stelde ik die aan medemensen. Zo kreeg ik eens het antwoord: "Er zijn vragen die je niet mag stellen". Dat was en is voor mij onacceptabel. Bij een andere gelegenheid kreeg ik als antwoord: "daar denk ik niet over na, dat laat ik aan dominees over" Ik besloot mijn vragen dan ook maar te richten tot dominees. Toen internet begon te bloeien, en ik websites tegenkwam die aanboden vragen over geloof en Bijbel te beantwoorden leek mij dat een goede mogelijkheid om vragen te stellen. De eerste was aan een zeer orthodoxe dominee, die ik de vraag stelde: "Is het volgens de leer der vaderen niet zo dat de Joden die in de oorlog werden vergast na hun dood regelrecht naar de hel gingen als ze niet geloofden dat Jezus voor hun zonden was gestorven? Geen Christen waren geworden?" De man moest uiteindelijk toegeven dat dit de leer der vaderen was. De leer der vaderen is voor mij goed verwoord in vraag en antwoord 1 van de Heidelberger Catechismus. Ik stelde ook andere vragen, aan andere soortgelijke websites en aan dominees, waaronder bekende Nederlanders. En ook wel eens aan een dominee van de PGA. Vaak stelde ik de vraag of de dominee in kwestie geloofde dat het scheppingsverhaal uit Genesis de feitelijke weergave was van hoe de wereld is geschapen, of dat dat meer een dichterlijke voorstelling van zaken was. De dominees aan wie ik de vraag voorlegde waren allen van mening dat de schepping in zes dagen geen feitelijke voorstelling van zaken is. (Hoewel er vast dominees zijn die wel vasthouden aan een schepping in zes dagen.) Dat houdt dan in dat de evolutietheorie de gang van zaken beschrijft. Daarna wees ik op de consequenties van het idee dat het scheppingsverhaal van 6 dagen geen feitelijke beschrijving is van wat er gebeurd is. De eerste consequentie is dat in dat geval er ook feitelijk geen Adam en Eva zijn geweest, en geen paradijs en geen zondeval. En God blies de levensadem niet in de neusgaten van de mens. En de tekst" en God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis" is dan ook niet feitelijk gebeurd. Dat moet toch invloed hebben op de dogmatiek. Als Adam niet heeft bestaan dan is Christus niet de tweede Adam. Paulus gebruikt dat voor zijn opvattingen. En als Eva niet heeft bestaan vervalt de redenering van Paulus over de man/vrouw verhouding. Hoe zag de betreffende dominee dat? Een tweede consequentie is: wat betekent dit voor de ziel? Als de mens niet als iets bijzonders is geschapen, maar deel uitmaakt van de evolutie, hoe komt de mens dan aan de ziel? Of hebben onze dierlijke familieleden ook een ziel? Over de ziel hebben veel zeer geleerde theologen dikke boeken geschreven, en vele theorieën over ontstaan en eigenschappen van de ziel werden ontwikkeld. Met begrippen als zielengrondstof. Daar weet u alles van. Maar altijd was de schepping in zes dagen, en het feitelijk bestaan van Adam en Eva uitgangspunt van die dikke boeken. Het zou een mooi probleem zijn geweest voor een discussiegroep over geloof en wetenschap. Het is een feit dat de vaderen wel geloofden dat de wereld feitelijk in zes dagen werd geschapen. De joden in de tijd van Jezus geloofden in een feitelijke schepping in zes dagen, ook Jezus zelf. Ook Paulus, en Jezus trekt de historiciteit van het verhaal van Jona niet in twijfel. En de historiciteit van het Oude Testament werd door de orthodoxe Joden van die tijd niet in twijfel getrokken. Ik vroeg dus of er een dogmatiek zonder schepping in zes dagen is, en of de betreffende theoloog op deze punten zijn/haar mening met mij wilde delen. Meestal kreeg ik geen antwoord, en geen enkele keer een inhoudelijk antwoord op deze vervolgvragen. Wel kwam er twee keer een reactie, maar die waren van een ander genre. Zo werd ik een onbeschaafd persoon genoemd. Ik stelde ook andere vragen waarop ik ook geen inhoudelijk antwoord kreeg. Bijvoorbeeld of God en de hemel uit atomen bestaan, of God bepaalt welke zaadcel de race naar bevruchting wint, en of Noach en Jona historische personen zijn. Het grappige is wel dat mensen die in een historische Noach en de zondvloed geloven niets van de evolutie-theorie moeten hebben, terwijl als Noach ons aller voorvader is er een uiterst snelle evolutie moet hebben plaatsgevonden om de verschillen tussen rassen te verklaren. Ik krijg de indruk dat theologen in ieder geval niet bereid zijn hun gedachten over deze en soortgelijke problemen te delen. Is dat erg? Als je vindt dat dogmatiek een serieuze wetenschap is wel. Maar als je vindt dat hij of zij vooral mensen moet troosten is het niet van belang of de dominee een mening heeft over dit soort problemen. De werken van barmhartigheid blijven belangrijk. (Maar een visie op het hiernamaals blijft wel urgent). Ik ben dus van mening dat de dogmatiek/theologie, wil zij een wetenschap zijn, op deze vragen een antwoord zou moeten hebben. Maar dat is kennelijk niet het geval. Dominees praten niet over dit soort problemen. Ik heb ze er ook niet over horen preken. Het lijkt mij dus niet zinvol nog meer dominees naar hun mening te vragen, wat ik wel van plan was. Er kwam een reaktie van Jan van Baardwijk: Het zijn veel vragen in je mail. We hebben er al eens eerder over gecorrespondeerd. Over je vragen is in de loop der eeuwen al veel geschreven, ook over de historiciteit van de Bijbel. Mocht je het op prijs stellen daarover te spreken dan kan dat vanzelfsprekend. Ik reageerde als volgt: Ik stuurde mijn email omdat ik teleurgesteld was in de reacties die ik kreeg op mijn vragen. Bijvoorbeeld over de schepping in zes dagen. Geen enkele dominee die die zes dagen als een mythe zag wilde inhoudelijk reageren op de consequenties daarvan. De bereidheid om verantwoording van hun hoop af te leggen in combinatie met een mythische schepping heb ik bij niemand aangetroffen. Bij jou ook niet. Voor de andere vragen die ik stelde, geldt hetzelfde. Sommige punten heb ik in mijn blog wel eens bepsroken